Sualtı Arkeopark projesi kapsamında Kaş – Hidayet Koyunda 27 Ekim 2006 tarihinde batırılan Uluburun batığının replikası ekolojik bir araştırmaya daha imkan vermiştir. Yapay resifin bölgedeki balık komuniteleri üzerine olan etkisi ve mevsimsel değişimlerin belirlenmesi bu çalışmanın öncelikli amacıdır.

ODTÜ Sualtı Topluluğu ve SAD Ekoloji grubu, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinden Prof. Dr. Altan Lök’ün de yardımları ile belirlenen görsel balık sayım ve gözlem yöntemleri ile Uluburun III batığı ve 200 m² lik çevre alanı dahilinde mevsimsel örneklemeler yapmaktadır. Çalışma boyunca suyun ışık geçirgenliği, yüzey ve dip sıcaklığı ve batık üzerindeki dalış faaliyetleri kaydedilmektedir. Fotoğraf destekli tür tayini uygulanmaktadır.

Şubat 2007 de başlayan ilk veri toplama çalışmasının ardından ikinci örnekleme çalışmaları Haziran ayında gerçekleştirilmiştir. 4 mevsimde alınan örnekler ile Uluburun III batığının bölgeye etkisi daha net gözlemlenmiştir.

Şubat 2007’de yapılan ilk görsel sayım çalışması sonunda 6 familyaya ait 9 farklı balık türü kayıt edilmiştir. Temmuz 2007’de 11; Ekim 2007’de 11; Mart 2008’de 8; Ekim 2008’de 13; Şubat 2009’da 12 ve Haziran 2009’da 12 farklı balık türü kayıt edilmiştir. Böylece üç yıl süresince Uluburun III Batığı çevresinde yerleşmiş balık türlerinin mevsimsel değişimi tespit edilmiştir. Toplanan verilerle akademik makaleler yazılmış ve en son Mayıs 2009’da 7. Sualtı Sporları ve Bilimleri Toplantısında bir sunum yapılmıştı.

Sonraki dönem çalışmaları Ekim 2009’da yapılacaktır.

Çalışmalara verdikleri destekten ötürü Archipel dalış merkezine teşekkürlerimizi iletiyoruz.

POYİP (Posidonia Oceanica Yayılımı İnceleme Projesi)

Bu proje, Balıkesir – Edremit Körfezi’ndeki Posidonia oceanica (Deniz Çayırı) yayılımını incelemeye ve özelliklerini belirlemeye yöneliktir. Posidonia oceanica Akdeniz’e özgü (endemik) bir türdür. Akdeniz ekosistemi içinde sayılamayacak kadar çok önemi olan Posidonia oceanica Akdeniz’in kilit türlerinden biridir. Ne var ki, ülkemizde bu tür üzerine çok fazla çalışılmadığı için önemli bir eksiklik mevcuttur. Kıyılarımızda ne yoğunlukta bulunduğu ve türün soyunun ne tip tehlikeler altında kaldığı bilinmemektedir. Bu projeyle ortaya konacak Posidonia oceanica’nın yayılımının araştırılmasının ana nedeni türün denizlerimizdeki varlığının belirlenmesi ve uzun vadede gözlenen değişiklikler ve sebeplerinin ortaya konmasıdır. Projenin bir başka açılımı da halkın bilinçlendirilmesi yolunda olacaktır. Posidonia oceanica, ülkemizde bilimsel araştırtmalara çok fazla konu olmamış olmakla birlikte, Akdeniz ekosistemi için önemi halk tarafından bilinmemekte bu nedenden dolayı Posidonia oceanica yatakları zarar görmektedir. Projenin amaçlarından bir tanesi de halkı bilinçlendirmek yoluyla türün korunmasıdır.

Alaçatı- Mersin Körfezi Balık Üretim Çiftliği Bölgesindeki Posidonia oceanica Çayırlarının İncelenmesi

Türkiye sahilleri, ekonomik getirisi bakımından gün geçtikçe sayıları artan, Türkiye balık stoklarının yaklaşık %18-20’sini karşılayan balık üretim çiftlikleri ile sarılmış durumdadır. Balık üretim çiftlikleri; organik kirletme (balık artıkları, aşırı balık yemlemesi, antibiyotik) sebebiyle bulunduğu litoral ekosistemde genel olarak ötrofikasyon ve sedimen bozulmasına yol açmaktadır. Türkiye kıyılarının üst litoral bölgesinin hakim deniz çayırı olan Posidonia oceanica, balık üretim çiftlikleri faaliyetlerine karşı aşırı derecede duyarlıdır.

Bu çalışmada, ODTÜ-Sualtı Topluluğu ile Sualtı Araştırmaları Derneği’nin Ekolojik Araştırmalar Grubu İzmir-Alaçatı bölgesi Mersin Körfezi’nde; kapasitesi üstünde balık üretimi gerçekleştirildiği düşünülen bölgede, Posidonia oceanica yataklarının durumunu araştırmıştır. Ayrıca liman dışında su sirkülâsyonunun etkisi altında kalan bölgelerde de çayırların durumu belirlenmiş, körfez içindeki baskının boyutları daha net anlaşılmıştır. Çalışmalar suyun ışık geçirgenliğinin ölçümü ve P. oceanica yataklarının sağlıklılığı (gövde yoğunluğu, yaprak uzunluğu) üzerine yapılmış, daha sonra veriler GIS ortamına aktarılarak bölgeye genel bir bakış açısı oluşturulmaya çalışılmıştır.

ÇÖPSAY

Türkiye kıyılarındaki çöp kirliliğiyle ilgili bir envanter ve halkı bilgilendirme çalışmasıdır. İlki Sinop kıyılarında gerçekleştirilmesi düşünülen etkinlik valiliğin izin vermemesi sonucu ertelenmiştir. Etkinlik halk katılımıyla birlikte bir sahilin tamamıyla katı atıklardan arındırılması ve daha sonra bu katı atıkların tasnifi ve ölçülmesi ile kirliliğin kaynağı ve nelerden oluştuğunun saptanması amaçlanmaktadır. Proje dahilinde halkın katilimi da hedeflendiğinden bir halk bilinci oluşturmaya yönelik çalışmalarda gerçekleştirilmesi düşünülmektedir. Şu anda projenin gerçekleştirilebileceği bir alan aranmaktadır. İlk asama gerçekleştikten sonra tüm sahillerimizde bu etkinliğin devam ettirilmesi düşünülmektedir.

Türkiye Kıyıları Tür Tanıtım Rehberi

Türkiye kıyılarında yer alan türlerin tanıtıldığı bir kitapçık ve sualtı rehberi hazırlanmasına yönelik projemizdir. SAGAY fotoğraflarının kullanıldığı ve daha sonra özel olarak çekilen fotoğraflarla desteklenen bir tür tanıtım rehberi oluşturmayı amaçlayan proje dahilinde, kıyılarımızdaki türler belirlenip envanter çıkarılarak kitap üretime geçirilecektir. Dalış bölgelerinde tür belirlemeleri için su altı çalışmaları da gerçekleştirilecektir.

YAHU (Yapay Habitat Uygulamaları/ Artifical Habitats for Underwater)

Su altındaki yaşamın daha çok sert yüzeylerde yoğunlaşmasından dolayı yeni yapay sert yüzeyler yaratmak ve bunlardaki canlı yayılımlarını incelemek olarak özetlenebilecek olan proje, Ekoloji grubunun ilk çalışmasıdır. Maddi yetersizliklerden dolayı projeye ara verilmiştir. Proje içinde resif ünitelerinin üretimi, taşınması ve su altına indirimi ile ilgili çalışanlara ihtiyaç duyulacaktır. Su altı ekibinin su altı operasyonları konusunda eğitimli olması gerekmektedir. Resif üniteleri beton yada PVC malzemeden oluşacaktır.

ORKOP (Orfoz Koruma Projesi)

Yasam alanları ve kendileri tehdit altında olan Ege ve Akdeniz’in en üst düzey avcılarından olan Orfoz ve Laosların korunmasına yönelik bir proje. Proje su anda teorik bilgi toplama aşamasındadır. Orfoz hakkında yeterli bilgi temeli oluşturulduktan sonra pratiğe geçilecektir. İleriye yönelik planlarında milli parklar kapsamında bir orfoz koruma alanı kurulması yer almaktadır.

Oil Spill Response Takımı (Petrol döküntülerine karşı müdahale takımı)

Petrol kaynaklı deniz kirliliklerine müdahale edecek bir takımdır. Esas olarak döküntülerden etkilenen yaban hayvanları ile ilgilenmektedir. EPA(çevre koruma ajansı) konu ile ilgili bilgilendirme kitabinin Türkçeye çevirisini gerçekleştirmektedir. Kitabın orijinali Cem Omurtak’tan temin edilebilir. 

Cr R ( Caulerpa racemosa Research)

Proje amacı kamuoyunda terörist yosun olarak adlandırılan Caulerpa racemosa adlı alg türünün Türkiye kıyılarındaki yayılımını incelemek. Proje su anda sadece Kuşadası pilot bölgesinde gerçekleştirilmektedir. Projenin ilk ayağı şubat ayında gerçekleştirilmiş Yılancı Burnu, Adabanko ve Barbaros Banko’da yayılım incelemesi ve örnek toplama çalışmaları gerçekleştirildi.

Projenin bundan sonraki aşamalarında incelenen bölgelerde dağılım ve yayılım artışı gözlenecektir. Konu hakkında birçok uluslararası makale su anda alt grup arşivinde bulunmaktadır.